علل کاهش ظرفیت کارتن سازی کشور با دلایل مختلفی سروکار دارد. صنایع کارتن سازی با تمام صنایع کشور از جمله لوازم یدکی، خانگی، لبنیات و غیره در ارتباط است، بنابراین رکود سایر صنایع در کسادی بازار کارتن سازان نیز موثر بوده است. کارتون سازان معتقدند ارتباط مستقیم بین رکوع در کارتن سازی با رکود در سایر صنایع وجود دارد و هر روز که واحدهای صنعتی و تولیدی یمه فعال و راکد میشوند، نتیجهاش بر صنعت کارتون سازی هویدا میشود.
از سوی دیگر واحدهای تولیدی این بخش بسیار زیاد بوده و اشباع شده است و این حجم زیادی در حال است که میزان تولید سایر صنایع محدود شده است. با این حال باز شاهد صدور مجوزهای بیرویه از سوی وزارت سمت در این بخش هستیم. همه این عوامل دست به دست هم داده تا امروز شاهد باشیم که خیلی از کارتون سازها با ۲۰ درصد از ظرفیت تولید، فعالیت میکنند.
یکی از صنایع مهم کشور صنعت کارتون سازی است که موازی با صنایع مهم مانند صنعت کشاورزی و صنایع غذایی پیش میرود. در زمان گذشته، به دلیل نبود تجهیزات و فناوریهای لازم کارتون سازهای کمی در کشور وجود داشتند. اما امروز شرکتهای تولید کننده کارتون، زیادی در کشور وجود دارند و از طرف دیگر نیز مصرف کنندگان این محصول، استقبال زیادی از آن کردهاند.
گره کور کارتن سازی با سایر صنایع
رشد و توسعه کسب و کارهای امروزی با صنایع مختلفی گره خورده است. اهمیت کارتن سازی و توجه به کیفیت بستهبندی از جمله اموری است که در راستای توسعه کسب و کار و سهولت حمل و نقل به نقاط مختلف راهاندازی شده است. در واقع کارتون سازی را میتوان در زمره صنایع دانست که تمامی واحدهای تولیدی به نوعی با آن در ارتباط بوده و بدون استمداد از آن نمیتوانند فعالیت تجاری خود را توسعه داده و به نقاط مختلف ۱ و یا چندین کشور در سطح جهان ارتقا دهند.
کارتون و مقوا از جمله کالاهای تولیدی هستند که نبودشان مشکلات جدی برای تولید کنندگان صنایع مختلف ایجاد. تصور اینکه کالای بدون بستهبندی و لفاف بندی باشد ممکن نیست. به همین منظور همه اقلام تولیدی در بستهبندیهای عرضه میشود که بخشی از آن را کاغذ، مقوا و انواع کارتون تشکیل میدهند. بقیه محصولات هم در بستهبندیهای فلزی، پلاستیکی و چوبی عرضه میشوند. اهمیت این تولیدات پایه کاغذی به اندازهای است که به طور مستقل و جداگانه به عنوان بخشی از صنایع کاغذ و بستهبندی مطرح شده است و روز به روز بر دامنه فعالیتهای این حرفه نسبتا قدیمی افزوده میشود.
واحدهای کارتنسازی غیر فعال
در حال حاضر هیچ کالای تولیدی وجود ندارد که به صورت فله فروخته شود. همانطور که انسانها برای حمل و نقل و جابجایی به وسایل نقلیه نیازمند هستند، اجناس ساخته شده هم نیازمند وسایل انتقال هستند که این مهم، توسط اقسام بستهبندی و به خصوص کارتون صورت میگیرد. در کشور ما حدوداً ۱۷۰ واحد کارتون سازی بزرگ در سطح کشور فعالیت میکنند و حدود ۵۰ هزار نفر به طور مستقیم و یا غیر مستقیم در این صنف مشغول به کارند. اما یکی از عمده مشکلات این صنعت و دلیل فعال نبودن دو سوم ظرفیت ایجاد شده در سالهای گذشته، در بحث صادرات است.
فعالان این سند از دولت میخواهند تا مجوز صادرات کاغذ را فقط معادل یک چهارم حجم کارتون باطله وارداتی صادر کند که در غیر این صورت، با کمبود کارتون در داخل و تعطیلی شرکتهای تولیدی مواجه خواهیم شد اما این مشکلات همه آنچه که صنعت کارتن سازی را با خود درگیر کرده، نیست و باید به دنبال علتهای دیگر رفت.
ممنوعیت صادرات، تولید کارتون را یک به دوم کاهش داد
شرایط اقتصادی و تحریمها در کشور بر همه صنایع تاثیرات منفی گذاشته است و صنعت کارتنسازی یکی از این صنایع است که به طور جدی آسیبهای فراوانی دیده است. در سالهای گذشته ممنوعیت صادرات کارتون به طور یکسان باعث شد تا بخشی از صنایع کارتن سازی در کشور غیر فعال و یا با نصف ظرفیت خود فعالیت کنند. کشورهایی که در دهههای گذشته به توسعه صادرات و تعامل سازنده با اقتصاد جهانی روی آوردند، موفق شدن با محقق کردن رشد سریع اقتصادی، در ایجاد اشتغال، کارنامه موفقی داشته باشند و در نهایت دهکهای پایین درآمد جامعهشان را از چنگال فقر نجات دهند.
شرکتهای تولید کننده نوپا در صنعت کارتون سازی درک بسیاری از این صنعت ندارند و به طور کامل این سند را نشناختهاند. یعنی به صنعت تونسازی که یکی از مهمترین عوامل در بازاریابی محصول محسوب میشود، توجهی ندارند. یکی از عوامل دیگر، افزایش قیمت مواد اولیه در کشور است که تولیدات را با اخلال مواجه کرده است.
زمانی که مواد اولیه در کشور گران شود، شرکتهای تولید کننده مجبورند به جبران آن بپردازند، هزینه را بر روی قیمت محصول نهایی اضافه کنند. همچنین میزان سودجویی در چنین مواقعی افزایش یافته و به علت گرانی واد اولیه بیکیفیت یا تقلبی در بازار فزایش مییابد و این امر باعث تولید محصول بی کیفیت میشود که نارضایتی به همراه خواهد داشت.
کارتون سازان نیز با مشکل افزایش قیمت مواد اولیه تولید ورق سازی کارتن مواجه هستند و این موضوعی است که بر قیمت تمام شده همه کالاها تاثیرگذار است و باید هر چه زودتر فکری به حال آن کرد زیرا نپرداختن به علل کاهش ظرفیت کارتن سازی کشور موجب می شود تا از رقابت عقب افتاده و به مرور زمان با تعطیلی های بسیاری در این صنعت روبرو شویم.